نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای دانشگاه گیلان

2 استادیار دانشگاه گیلان

3 استاد دانشگاه گیلان

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت پرداختن به الگوهای ورزشی در تفریحات خانوادگی بود که الگوهای مصرفی براساس درآمد، تعداد اعضا، درون و بیرون شهری و سبک مشارکتی و غیرمشارکتی مورد تحلیل قرار گرفت. روش تحقیق از نوع توصیفی- کیفی استفاده شد. جامعه آماری شامل خانواده‌های شهروند رشت بود که به تفریحات ورزشی خانوادگی در داخل و بیرون شهر می‌پردازند. نمونه آماری به دلیل زمینه و هدف پژوهش به صورت هدفمند و در دسترس شامل 100 خانواده بود. روش تحقیق از نوع توصیفی و کیفی بود. ابزار پژوهش به صورت مصاحبه بر اساس سؤالات طراحی شده (15 سوال باز پاسخ) و سپس تنظیم اطلاعات دریافتی در چک لیست‌ها بود. برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی استفاده شد. نتایج نشان داد که میانگین زمان فراغت ورزشی خانوادگی 33/37 ساعت در ماه می‌باشد، خانواده‌های با جمعیت متوسط (4 یا 5 نفر) و سطح در آمد 3-5 میلیون بیش‌ترین تفریح ورزشی را دارند، فراغت ورزشی خانوادگی بیشتر به صورت سبک غیرمشارکتی می‌باشد (19/86)، الگوهای والیبال و کوهنوردی بیش‌ترین زمان خانوادگی در بین الگوهای دیگر داشتند (6/2 و 5/8). تفریحات درون شهری بیشتر از برون شهری بود. به صورت تقریبی با افزایش تعداد اعضای خانواده و سطح درآمد تفریحات درون شهری کاهش و برون شهری افزایش داشت و به عکس. به نظر می‌رسد جذابیت الگوهای تفریحی ورزشی، ماهیتاً گروهی انجام دادن آن‌ها، سطح درآمد و تعداد اعضای خانواده، پیدا کردن خانواده‌های هم وزن، امکانات و وضعیت دسترسی به آن‌ها عوامل اصلی تعیین‌کننده زمان خانوادگی در پرداختن به فراغت ورزشی باشد.

کلیدواژه‌ها

آقاپور مهدی (1389). «گزارش شست جامعه‌شناسی ورزش و اوقات فراغت جوانان در ایران»، مجله آموزش، 11 (3): 29-33.
اسماعیلی محمدرضا (1389). «گزارش نشست جامعه‌شناسی ورزش و اوقات فراغت جوانان در ایران»، مجله آموزش، 11 (3):  29-33.
بابایی محبوبه (1384). «الگوی خانواده و سبک فراغت جنسیتی در تهران»، فصلنامه خانواده و پژوهش، 2 (3):  48-72.
بهروزی ایوب (1391). رابطه نگرش و میزان فعالیت بدنی والدین با نگرش و میزان فعالیت بدنی فرزندان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده تربیت بدنی دانشگاه گیلان.
تندنویس فریدون (1380)، جایگاه ورزش در اوقات فراغت مردم شهرهای ایران، طرح پژوهشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه تربیت معلم.
ربانی رسول، رستگار یاسر (1387). «سبک زندگی و فرهنگ مصرفی، فرهنگی»، ماهنامه مهندسی جوان، سال سوم، شماره 23 و 24: 44-53.
رفعت­جاه مریم (1386). جنسیت و اوقات فراغت، سمینار معماری کلان اوقات فراغت در تهران، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی، اردیبهشت 86.
سبحانی‌نژاد مهدی، افشار عبدالله، زارعی زهرا (1388). «تبیین جایگاه و چگونگی اصلاح الگوی مصرف اوقات فراغت خانواده‌های ایرانی به منظور ارائه راه­کارهای عملیاتی بهره‌مندی جامع با عنایت به تعالیم دینی اسلام»، فصلنامه فرهنگی دفاعی زنان و خانواده، 5(16): 23-66.
محمدی علی‌اصغر (1381). بررسی نحوة گذران اوقات فراغت دانشجویان پسر دانشگاه‌های آزاد اسلامی جنوب خراسان با تأکید بر جنبة تربیت بدنی، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران.
سعیدی رضوانی نوید (1373). شهرداری‌ها و اوقات فراغت شهروندان، گروه مطالعات و برنامه‌ریزی شهری، مرکز اسناد وزارت کشور.
شیرازی پونه (1391). خانه و خانواده؛ تفریح واقعی خانوادگی است، گروه اجتماعی پرشین پرشیا به نقل از روزنامه جام جم آنلاین، www.persianpersia.com/social: 45.
صباغ لنگرودی مهدی (1377). چگونگی اوقات فراغت دانشجویان پسر دانشگاه اصفهان با تأکید بر فعالیت‌های ورزشی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
صفانیا علی­محمد (1380). «نحوة گذراندن اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه‌های آزاد اسلامی کشور با تأکید بر فعالیت‌های ورزشی»، نشریه حرکت، شماره 9:  140-127.
کاشف میرمحمد (1390). مدیریت اوقات فراغت و تفریحات سالم، تهران، مبتکران، پیشروان، چاپ اول.
محمدی علی‌اصغر (1381). بررسی نحوة گذران اوقات فراغت دانشجویان پسر دانشگاه‌های آزاد اسلامی جنوب خراسان با تأکید بر جنبة تربیت بدنی، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران.
مدیری فاطمه، سفیری خدیجه (1389). «تفاوت‌های جنسیتی در اوقات فراغت»، فصلنامه تحلیل اجتماعی نظم و نابرابری، شماره 59:  27-41.
Dennis, K, & Mancini, Jay A. (1990). “Leisure impacts on family interaction and cohesion”. Journal of Leisure Research, 22 (2): 125-137.
Duane, W.C & Godbeyb, G .(1987). “Reconceptualizing barriers to family leisure sciences”, An Interdisciplinary Journal, 9(2): 119-127.
Gong-Soog Honga, J.X.F., Lance, P., & Vibha, B. (2005). “Leisure travel expenditure patterns by family life cycle stages”. Journal of Travel & Tourism Marketing, 18(2): 15-30.
Horna, J .(1989). “The leisure component of the parental role”. Journal of Leisure Research, 21(2): 228-241.
Maureen, H .(2006). “Sport and leisure as contexts for fathering in Australian families”. Leisure Studies, 25 (2): 165-183.
Patti, A.F & Ramon, B.Z .(2002). “The role of outdoor recreation in family enrichment”, Journal of Adventure Education & Outdoor Learning, 2(2): 131-145.
Sabourin, H & Irwin, J .(2008). “Prevalence of sufficient physical activity among parent attending a university”. Journal of American College Health. 56(6): 680-685.
Sabourin, H & Irwin, J .(2008). “Prevalence of sufficient physical activity among parent attending a university”. Journal of American College Health. 56(6): 680-685.
 Shaull, S.L., & Gramann, J.H .(1998). “The effect of cultural assimilation on the importance of family-related and nature-related recreation among hispanic Americans”, Journal of Leisure Research, 30(1): 47-63.
West, P.C., & Merriam, L.C.J .(2009). “Outdoor recreation and family cohesiveness: a research approach”. Journal of Leisure Research, 41(3): 351-359