نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی جلیلی شیشیوان ¹
• فریبرز درتاج ²
• اسماعیل سعدی‌پور ³
• نورعلی فرخی ³

¹ عضو هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور

² پرفسور و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی

³ عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف از اجرای پژوهش حاضر، بررسی تغییر‌پذیری روابط علّی سرمایه اجتماعی، عزّت نفس و امید تحصیلی در ورزشکاران نخبه تیمی و انفرادی بود. بدین منظور از روش تحلیل معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آماری مشتمل بر کلیه دانشجویان نخبه ورزشی شاغل به تحصیل بود که در المپیادهای ورزشی دانشجویی کشور، طی سال‌های 1391 تا 1395 موفق به دریافت مدال شده بودند. از این جامعه، تعداد 349 ورزشکار نخبه با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب انتخاب شدند که 140 نفر از این افراد در ورزش‌های تیمی و 209 نفر دیگر در ورزش‌های انفرادی فعالیت داشتند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌‌های سرمایه اجتماعی مبارکی (1384)، عزت نفس روزنبرگ (1965) و مقیاس امید تحصیلی سهرابی و سامانی (2011) گردآوری شدند. مدل مفروض پژوهش با کمک نرم‌افزار آماری ایموس برای دو گروه ورزشکاران تیمی و انفرادی مورد تحلیل قرار گرفت. مطابق با نتایج، مدل گروه ورزش تیمی  25 درصد و مدل گروه ورزش انفرادی 41 درصد از تغییرات امید تحصیلی را تبیین می‌کنند. در ورزشکاران تیمی، دو مؤلفه اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی اثر مستقیم بر امید تحصیلی داشتند. اما در گروه ورزشکاران انفرادی، تنها مؤلفه حمایت اجتماعی اثر مستقیم بر امید تحصیلی نشان داد. در بررسی اثرات غیرمستقیم نیز مشخص شد که فقط در گروه تیمی، عزت نفس قادر به واسطه‌گری رابطه بین مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی و امید تحصیلی نیست. اما در گروه انفرادی، عزت نفس رابطه بین این مؤلفه‌های حمایت، روابط متقابل و انسجام اجتماعی با امید تحصیلی را واسطه‌گری می کند. در آخر، نتایج بر مبنای مبانی نظری و تحقیقات پیشین تبیین شد و بر مبنای آن پیشنهاداتی جهت بکارگیری نتایج ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها

• ورزش تیمی و انفرادی
• سرمایه‌ اجتماعی
• عزت نفس
• امید تحصیلی